Cây hương thảo (Rosemary hay còn có tên gọi là Salvia Rosmarinus, tên trước đây của nó là Rosmarinus officinalis) là một loại cây bụi lâu năm, thuộc họ bạc hà (họ Lamiaceae bao gồm hơn 7.000 loài), có nguồn gốc xuất xứ từ vùng Địa Trung Hải. Cây hương thảo thích nghi với môi trường tự nhiên ở khắp Châu Âu, sau đó Rosemary đã được trồng rộng rãi trong khu vườn ở các vùng có khí hậu âm. Lá hương thảo thường được sử dụng để làm gia vị cho các món ăn, thực phẩm cũng như được sử dụng trong y học dân gian/thảo dược trong hàng ngàn năm.
Theo một bài báo được đăng trên tạp chí Nutrition Today:
Tên Rosmarinus có nguồn gốc từ tiếng Latin có nghĩa là “Sương của biển” và theo truyền thống thì Rosmarinus gắn liền với sự tưởng nhớ, tình yêu và lòng chung thuỷ … Trong nhiều thế kỷ, loại cây này đã trở thành một phần trong các loại thuốc dân gian liên quan đến việc làm giảm các triệu chứng như đau bụng kinh, suy giảm nhận thức, động kinh, giảm đau và vô sinh
Lá của cây hương thảo có vị cay nồng, hơi đắng, lá rosemary khô hoặc tươi được sử dụng để làm gia vị cho thực phẩm, đặc biệt là các món ăn nướng, các món canh…và trong một số loại đồ uống.
Mô tả vật lý về cây Hương THảo
Cây hương thảo là một cây bụi lâu năm, thường có chiều cao khoảng từ 1m đến 2m. Lá của hương thảo có dạng thon dài khoảng 1cm, trên lá có nhiều lông nhỏ li ti, có rãnh ở giữa lá, khi tươi lá có màu xanh đậm và bóng ở phía trên, phía dưới lá có màu trắng, mép lá cuộn cong. Hoa của rosemary có màu tím nhạt (xanh tím than nhạt) mà mọc thành chùn ở kẽ lá, và rất hấp dẫn với ong.
Hương thảo có khăng chống chịu được với hầu hết sâu bệnh, nhưng chúng lại dễ bị nhiễm một số loại nấm như “bệnh phấn trắng” ở các vùng khí hậu ẩm, hương thảo còn là nơi trú ngủ và đẻ trứng của một số loài rệp, bọ xít (chúng sẽ hút nhựa cây để sinh trưởng). Rosemary có thể trồng được từ cành.
Cách chăm sóc cây hương thảo
Hương thảo đã được sử dụng từ thời Hy Lạp cổ đại và La mã vào khoảng 500 năm trước công nguyên trong lĩnh vực y học. Như ở phần trên chúng ta đã nói về nguồn gốc xuất xứ của Hương Thảo là từ vùng Địa Trung Hải ấm áp, chính vì thế mà rosemary sinh trưởng mạnh mẽ ở các vùng đất pha cát, đất sỏi (khu vực đất trồng trong khuyến cáo là vùng đất 7 – 8 theo USDA), đất có độ thoát nước cao. Cây được nuôi dưỡng trong điều kiện lý tưởng như ánh sáng, nước, nhiệt độ, đất, phân bón…thì hương thảo có thể sống đến 30 năm. Sau đây là một số tiêu chí cần có để trồng và chăm sóc hương thảo.
Ánh sáng:
Cây hương thảo cần được trồng dưới ánh sáng mặt trời đầy đủ, thời gian để cây sinh trưởng tốt là cần 6 giờ tiếp xúc ánh sáng mặt trời trực tiếp. Nếu trồng cây trong nhà thì cần trồng ở nơi gần cửa sổ, có nhiều ánh nắng và cần phải bổ sung thêm đèn phát sáng để cho cây phát triển tốt.
Nước:
Hương thảo ưa đất khô, chính vì thế mà mỗi tuần chỉ nên tưới một lần cho cây trồng trong chậu, và nửa tuần tưới một lần cho cây trồng trực tiếp trên đất. Nhưng trước khi tưới thì chúng ta hãy kiểm tra phần đất ở trên cùng khoảng 2,5cm, bằng cách dùng ngón tay để cảm nhận, nếu cảm thấy đất khô, hãy tưới nước cho cây.
Nhiệt độ và độ ẩm:
Hương thảo là cây thích nghi trong nhiệt độ và độ ẩm vừa phải, nhiệt độ giao động từ 13 đến 27 độ C là phù hợp, mặc dù rosemary cũng có thể chịu được nhiệt độ cao hơn, nhưng hầu hết cây sẽ không thể sống ở nhiệt độ dưới 0 độ C
Đất:
Hầu hết các giống cây hương thảo thích hợp phát triển tốt ở nơi đất thoát nước tốt, cấu trúc đất xốp, độ pH từ 6.0 đến 7.0, đất hơi axit.
Phân bón:
Thông thường, hương thảo khi được trồng trong đất thì chúng không cần bón phân, tuy nhiên nếu cần bón phân thì hay xử dụng loại phân giải phóng chậm cho cây bụi và cây cỏ, hoặc phân hữu cơ. Nếu bón quá nhiều phân hữu cơ thì cây sẽ có nguy cơ bị sâu bệnh bám vào để hút nhựa nhiều hơn.
Sâu bệnh:
Cây hương thảo có khả năng chịu đựng và chống chọi với rất nhiều loại sâu bệnh, tuy nhiên một số loại sâu bệnh như rệp sáp, rệp vảy, ve nhện có thể tấn công rosemary. Để loại bỏ chúng, thì chỉ cần xử dụng nước xà phòng pha loãng, hoặc cắt tỉa những cành bị tấn công.
Điều đáng lưu ý đó là nếu hương thảo được tưới nhiều nước sẽ kích thích sự phát triển của vi khuẩn gây bệnh cho rễ, cây sẽ yếu đi và chết ngọn. Nếu tình trạng này xảy ra, hãy đào cây lên, sau đó cắt tỉa các rễ bị nhiễm bệnh, tiếp đó rắc bột diệt nấm. Trong trường hợp bộ rễ bị đen, thối cây sẽ khó phục hồi.
Cách trồng cây Hương Thảo
Hương Thảo có thể được trồng trực tiếp trong đất hoặc trồng trong chậu, môi trường trong nhà hoặc ngoài trời đều được. Như đã nói ở trên, rosemary phát triển tốt trong loại đất có khô ráo, có khả năng thoát nước tốt, dưới ánh nắng trực tiếp hoặc trong trong bóng râm nhẹ. Đặc biệt là nên tránh đất sét.
Trồng trong chậu:
Hương thảo rất hay được trồng trong chậu nhằm mục đích trang trí, là cây không ưa nước chính vì thế mà chậu cây cần phải có lỗ thoát nước đầy đủ. Khi trồng trong nhà hãy để chúng ở nơi cửa số có nhiều ánh nắng mặt trời, nếu có thể hãy sử dụng thêm đèn để chiếu sáng cho chúng, bởi thời gian tiếp xúc với ánh sáng tốt nhất là 6 tiếng mỗi ngày.
Nước là phần rất quan trọng với cây trồng, đặc biệt là hương thảo, chính vì thế mà hãy kiểm tra phần đất nếu thấy khô hãy tưới nước ( phần trên bề mặt khi dùng tay kiểm tra thấy đất khô hãy tưới nước). Tránh tưới nước nhiều quá khiến rễ của hương thảo có thể sẽ bị nấm tấn công,
Cắt tỉa Cây Hương Thảo
Để có một cây hương thảo có tán tròn đều, chúng ta hãy tiến hành cắt tỉa cây sau khi chúng ra hoa, vì rosemary là dạng thân gỗ do đó hãy sử dụng kéo cắt tỉa thật sắc và khử trùng trước khi tiến hành cắt tỉa cây.
Như chúng ta thường thấy, hương thảo thường được trồng trong chậu để mang vào trong không gian văn phòng, nhà ở để làm cây cảnh, chính vì thế chúng ta có thể cắt tỉa chúng như cây cảnh, nhưng đừng bao giờ cắt tỉa hơn 1/3 số lượng lá cây trong 1 lần, vì làm như vậy cây có thể sẽ chết.
NHÂN GIỐNG
Hương thảo có thể được trồng từ hạt nhưng tỷ lệ nảy mầm thấp và mất một thời gian (lên đến ba năm) cho cây phát triển đủ lớn để thu hoạch. Thay vào đó, phương pháp nhân giống thường được thực hiện thông qua cách cắt chồi.
Cắt chồi nên được lấy từ cây trưởng thành. Sử dụng một cây dao hoặc kéo cắt sắc, cắt một cành chồi dài từ 4-6 inch vào cuối mùa xuân đến đầu mùa hè. Đảm bảo cành chồi của bạn không đang nở hoa.
Tẩy bỏ lá dưới cùng của cành chồi và đặt ngay vào một cốc nước ở nhiệt độ phòng. Ở nhiệt độ ấm, rễ sẽ phát triển trong vài tuần; lâu hơn nếu thời tiết lạnh.
Khi rễ dài khoảng nửa inch, là lúc để chuyển chúng vào một loại đất thoát nước tốt, chứa cát và đặt chúng ở một khu vực nhiều ánh sáng mặt trời.
CÁC LOẠI HƯƠNG THẢO
Có nhiều loại hương thảo, một số thẳng đứng và một số lăn. Hoa của chúng có thể màu xanh, hồng hoặc trắng, và một số giống cây có độ bền cao hơn các loại khác.
Một số giống phổ biến bao gồm Albus, Arp, Collingwood Ingram, Creeping, Gorzia, Lockwood de Forest, Majorca Pink, Officinalis, Salem, Spice Island hoặc Tuscan Blue.
CÂY BẠN CÙNG TRỒNG VỚI HƯƠNG THẢO
Hương thảo là một cây bạn cùng trồng tốt cho hầu hết các loại gia vị như húng quế, rau diếp, cây thì là và cây húng quế. Nó cũng là một cây bạn cùng trồng tốt cho các loại cây có hoa như hướng dương, hoa cúc và cây cải và kết hợp tốt với rau củ như cà rốt.
CÁC ỨNG DỤNG VÀ LỢI ÍCH CỦA CÂY HƯƠNG THẢO
Trong vườn, hương thảo phù hợp để sử dụng trong vườn đá, vườn mùa đông, vườn ăn được, vườn cắt, vườn thu hút côn trùng, vườn bướm, vườn trẻ em và các loại vườn khác. Nó phát triển tốt trong chậu hoặc làm rào hoặc hàng rào thấp cũng như khu vực có thể leo dài của nó.
Lá có thể được sử dụng tươi hoặc sấy khô trong nhiều món ăn từ thịt bò đến món hầm, bánh mì, bơ thảo mộc hoặc giấm. Hoa và lá được sử dụng trong túi hương và hỗn hợp hương thơm và dầu được ép để sử dụng trong nhiều sản phẩm mỹ phẩm và dưỡng da.
Nó có một lịch sử lâu dài trong việc sử dụng với mục đích y học. Nó được cho là chống khuẩn, chống viêm và chống oxy hóa. Nó cũng được cho là giúp giảm đau, cải thiện trí nhớ, tăng trưởng tóc và cải thiện tuần hoàn máu.
Hương thảo cũng là một loại cây tốt cho các khu vực có nai vì chúng tránh cây này.
CÂU HỎI THƯỜNG GẶP
Hương thảo có phải là cây lâu năm không?
Hương thảo là cây lâu năm ở các vùng USDA từ 7-10 và đôi khi cũng là ở vùng 6. Ở các khu vực khác, nó có thể được trồng như một loại thực vật mùa chỉ kéo dài cho đến khi giáng sương đầu tiên của mùa đông hoặc có thể được chuyển vào trong nhà để qua mùa đông.
Nơi nào là nơi phát triển tốt nhất cho hương thảo?
Xuất xứ từ vùng Địa Trung Hải, hương thảo phát triển tốt nhất ở các vùng USDA từ 7-10. Để bảo vệ khỏi gió lạnh, cây nên được trồng dọc theo bên
